علائم اعشار قرآنعلائم اعشار قرآن به نشانه‌های دال بر پایان هر ده آیه اطلاق می‌شود. ۱ - تعریفعلاوه بر دسته بندی آیات قرآن در قالب سوره ، جزء و حزب، به دلیل برخی از کاربردهای خاص، آیات را در دسته‌های پنج و ده تایی نیز تنظیم می‌کنند و از علائم خاصی برای نشان دادن آنها بهره می‌گیرند. نقطه شروع دسته‌های پنج تایی و ده تایی، ابتدای هر سوره است. «عشر» نشان یک دسته ده تایی است که گاهی برای تخفیف، از علامت «ع» که حرف اول عشر (ده) است استفاده می‌کنند. گاهی نیز برای نشان دادن ده آیه ، به جای علامت «ع» از علامت «ی» استفاده می‌شود. حرف «ی» به حساب جمل (حساب حروف ابجد ) نشانه عدد «ده» است. ۲ - رموز قاریان در تعیین ده آیهاز آن جا که درباره برخی از آیات میان قاریان اختلاف است، برای نشان دادن توافق یا اختلاف قاریان در تعیین ده آیه، از رموز دیگری به شرح ذیل استفاده کرده‌اند: «عک:» نشانه ده آیه نزد قاریان کوفه ؛ «عب:» نشانه ده آیه نزد قاریان بصره ؛ «عکب» نشانه ده آیه به اتفاق قراء کوفه و بصره («ع» حرف اول عشر، «ک» حرف اول کوفی، «ب» حرف اول بصری). [۱]
رامیار، محمود، تاریخ قرآن، ص۵۴۳.
[۲]
موسوی دزفولی، تاج الدین، حصن الامان فی تجوید القرآن، ص۱۳۷.
[۴]
حجتی، محمد باقر، پژوهشی در تاریخ قرآن کریم، ص۴۸۳.
[۵]
بیگلری، حسن، سرالبیان فی علوم القرآن، ص۲۵۹.
۳ - عناوین مرتبطشماره آیات ؛ رموز شماره آیات . ۴ - پانویس
۵ - منبعفرهنگنامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «علائم اعشار قرآن». |